माप!

ऐसी यावी
शांत झोप
मिटावे सर्व
ताण-ताप
ज्याच्या त्याच्या
पदरी पडावे
ज्याचे त्याचे
...माप!

निसटले...

निसटले
काही
आयुष्यप्रवाही
ओंजळीत
शिंपले
मौक्तिक नाही
पाखडता
आत्मतत्त्व
उरले
भुसकट
आयुष्य
चिपाड
नुरले
रसत्व!

जगलो तर...

जगलो
तर
आयुष्य
असते
किती छान!
नाही तर
जीवन
ठरते-
जन्म-मृत्यूमधला
निव्वळ ताण!

झाड आणि पाखरू (१०)

पाखरा पाखरा
कुणासाठी
घरटे इवले
बांधतोस रे?
पिले तुझी
शहाणी होताच
उडून सारी
जातील रे!

झाड आणि पाखरू (९)

सकाळी-सकाळी

ऐकले

द-ब-क-त

कंकण

वाजलेले...

समोर पाहताच

दिसले

झाड हिरवे

लाजलेले!

झाड आणि पाखरू (८)

सायंकाळ

होताच

करून

नखरे

फांद्याफांद्यांतून

डोकावतात

पाखरे!

झाड आणि पाखरू (७)

बोलता-चालता
येत नाही...
झाडे जगतात
कशासाठी?
बहुधा,
त्यांच्याभोवती
किलबिलणाऱ्या
पाखरांसाठी...!

झाड आणि पाखरू (६)

वसंतात

पाखरांचा

सहवास...

शिशिरात

खेळ

खलास!

झाड आणि पाखरू (५)

वाऱ्याने

वाहत राहावे

पाखराने

गात राहावे

मुक्‍या

पांगळ्या

झाडाने

स्तब्ध

शांत

पाहत राहावे

झाड आणि पाखरू (४)

झाडावर
पक्षी आले
पर्णांचे
पैंजण झाले
मैफल संपता
पक्षी
झाडास
सोडुनि गेले...

झाड आणि पाखरू (3)

झाडाखालचा
पाचोळा
म्हणजे
एक कोडं...
बहुधा
जगण्यासाठी
केलेली
तडजोड!

झाड आणि पाखरू (२)

पाखराच्या
चोचीमध्ये
जीव
झाडाचा गुंतला
सवे
उडायचे होते
पाय
मातीत रुतला...

झाड आणि पाखरू (१)

काल

पाखराला

आधार दिलेला

तुझा हात

आज

रिक्त आहे...

वेड्या,

फांद्याफाद्यांवर

उडणारी

ही

पाखरांची

जात आहे!

पाऊस (६)

बेभान

पावसाने

केले

मला

ओलेचिंब...

जलही

थरथरले

कसे पाहू?

प्रतिबिंब!

पाऊस (५)

किती तरी
यज्ञ केले
पाऊस काही
आला नाही...
आता
हे धगधगते
यज्ञकुंड
विझवायचे
तरी कसे?

सत्कार!

दमलो!...
झाले फार
वाटते आता
व्हावे ठार...
स्वतःच्या
हाताने
स्वतःच्याच
गळ्यात
घालून घ्यावा
पुष्पहार...
करावा
स्वतःच स्वतःचा
अंतिम
जंगी सत्कार!

पाऊस (४)

दिवस आले

गरजत

पावसाचे

सृष्टीने केले

स्वागत

पावसाचे

तू मात्र

बसलास

घरात एकटाच

लिहीत ते गीत

पावसाचे

माझ्या नयनी

अश्रू...

की ओघळती

थेंब ते

पावसाचे?

पाऊस (3)

पाऊस
कधी
स्वतः
येत असतो का?
ती
हिरवी पालवीच
त्याला
आमंत्रण
देत नसते का?

पाऊस (२)

पाऊस म्हणून
येणार होता
आला
होऊन वादळ
त्याने
उद्‌ध्वस्त केले...
आतापर्यंत जपलेले
डोळ्यातले काजळ

पाऊस (१)

पाऊस

कितीही

मोहविणारा असला

तरी

भीती वाटते

भिजायला...

तो नेहमीच

आवडतो

मला

काचेआडून पाहायला!

जीवनालेख...

आपल्याच सोंडेने

आपल्या अंगावर

स्तुती फवारून

"हाथी चले अपनी चाल' म्हणावं

विरोधकांना कुत्रे समजून

भुंकू द्यावं...

कानामध्ये

वार्धक्‍याची मुंगी गेली

की कण्हावं... कुथावं

अन्‌ एक दिवस उलथावं!

यौवनाच्या मस्तीत

अंदाज चुकल्यानं

पेटल्या दिव्यानं

आपली संकुचित प्रतिमा

एन्लार्ज करून

त्याखाली

आपला जीवनालेख रेखाटावा-

"तीर्थरूप श्री. अमुक अमुक

जन्म तमुक मृत्यू ढमुक'

नियती

मी बांधत असतो इमला
जमवून पत्ता पत्ता
नियती फुंकरते हळुवार
कोसळतो पत्ता पत्ता

आपल्या जगण्यावर नसते
आपलीच कसलीही सत्ता
हे सत्य शतजन्माचे
मज कळले आत्ता आत्ता

आवर्त हे अनिवार
की कुट्‌ट कृष्णविवर
जगणे म्हणजे मरमर
मज कळले आत्ता आत्ता

धगधगते कर्पूरकाया
आयुष्य जाते वाया
क्षणभंगुर उरते छाया
मज कळले आत्ता-आत्ता

जगणे

क्षण

जगण्याचा

एक पुरे

मग जगण्याची

आस नुरे!

जगणे

म्हणजे

असते काय?

तान्हे वासरू

आणिक गाय

सड पिळवटता

रक्त निघते

वासरू बिचारे

मुकाट बघते...

असे

जगणे फसता

मरण

विचकट हसते!

स्तब्ध

वाऱ्याने

वाहत राहावे

पाखरांनी

गात राहावे

मुक्‍या-पांगळ्या

झाडाने

स्तब्ध-शांत

पाहत राहावे...

संघर्ष

महावृक्षांचा संघर्ष

होता

ठिणगी पडते

छायेखालील बिचारे

तृण

उगाच जळते

जीवनात...

या जीवनात
हरेक
अनुभव
घ्यावा...
अगदी
मृत्यूचाही!
त्याआधी
सर्वांगाने
आस्वाद
घ्यावा...
जगण्याचाही!

आता...

जेव्हा बोलायचे होते
तेव्हा बोललोच नाही
आता बोलायचे आहे
बोलताच येत नाही
करण्यासे होते खूप
तेव्हा केले नाही काही
आता करायचे आहे
कुडीमध्ये त्राण नाही

कोडे....

भीत भीत मी घातले

पापण्यात तू मिटले

उभ्या आयुष्याचे कोडे

एका क्षणात सुटले!

मुठी आवळून सखी

तू जे गुपित झाकले

एका हुंदक्‍यासरशी

अवचित गं फुटले

गीत ओठांवर येता

दाताखाली तू दाबले

दात-ओठ आज तुझे

बंड करून उठले

ज्याची होती तुला भीती

नाही वादळ उठले

साऱ्या मर्यादांचे बंध

आपोआप गं तुटले

उभ्या आयुष्याचे कोडे

एका क्षणात सुटले!

माझ्याबाबतीत...

वाऱ्याच्या

हळुवार झुळकीनं

पानं सळसळतात

वृक्षात

मधुर चैतन्य येतं...

तसंच काहीसं

घडलं होतं-

तुझ्या

नाजुक हास्यलकेरीनं

...माझ्याबाबतीत!

वसंत येतो

वृक्ष बहरतात

पक्षी आनंदगान गातात

नेहमीप्रमाणे

शिशिर येतो

पानं झडतात

चैतन्य सारं

घेऊन जातात

तसंच काहीसं

झालंय सध्या

माझ्याबाबतीत!

नशीबफाटका

मी

नशीबफाटका

न घर का

न घाट का

वाटले

उन्हात

सावली मिळाली

रणरणती दुःखे

दूर पळाली

जरासा

विसावताच

लागतसे चटका...

मी

नशीबफाटका...

चिरंतन...

सुख-

चुकलेला

हृदयाचा ठोका

दुःख म्हणजे

माझा श्‍वास आहे

वेदना-

असते चिरंतन...

अन्‌ मला

चिरंतनाचा

ध्यास आहे!

माझ्यामागे

प्रयत्न
शिवण
प्राक्तन
उसव
नशीब
हा ससा
मी....
कासव!
सारे
गेले पुढे
राहिलो मी
मागे
परि
देव असे
माझा...
माझ्यामागे!

चकवा

अगम्य

रात्रीनंतर

यावी

आशादायी

रम्य

पहाट...

परि

आयुष्याला

बसता

चकवा

गवसत

नाही

पाऊलवाट...

सारेच जीवघेणे...

आपल्याला

काय घेणे?

सारेच

येथे

जीवघेणे...

डरून

राहावे

अन्‌

उरावे

हाच

सुविचार आहे!

वीर!

कोण येथे शूर आहे?

कोण येथे वीर आहे?

वाघाचे कातडे पांघरणारा

मनाने मांजर आहे!

फुरफुरती बंद दाराआड

आमुचे बाहु जरी

फ्लॅटसंस्कृत फ्रीजमधले

रक्त थंडगार आहे!

अन्यायाच्या सुरस कथा

ऐकून घ्या - सोडून द्या

लढण्यास त्यांच्याविरुद्ध

कुणात इथे जोर आहे!

(काव्यांश)

मी

रिक्त मी

परि गजबजतो

भक्त मी

हरि ना भजतो

वीर मी

परि बावरतो

शूर मी

तरी घाबरतो?

मी

रुजतो

अंकुरतो

फुलतो

डुलतोही...

परि अचानक

कसा वठतो?

मी

फुरफुरतो

सरसरतो

फुत्कारतोही...

तरी

कुणाच्या लाठ्यांनी मरतो?

चूक

एकदाच

चुकायचे

जन्मभर

घोकायचे

क्षणभर

सुखासाठी

आयुष्यभर

झुकायचे!

जिवंत

क्षण क्षण

विझतो

कण कण

झिजतो

तरीही

कसा मी

बाकी उरतो?

मी रोज

हरतो

मी रोज

मरतो

तरीही कसा

जिवंत ठरतो?

झाड लाजलेले...

सकाळी-सकाळी
ऐकले
द-ब-क-त
कंकण
वाजलेले...
समोर पाहताच
दिसले
झाड हिरवे
लाजलेले!

वेगे धाव...

वेगे धाव
धाव वेगे
पाहू नको मागे
मागे ना सोयरे
ना कुणी सगे
वेगे धाव...

शून्यातून येशी
शून्यातच जाशी
तुझ्यासवे
जाते सारे
मागे नुरतात धागे
वेगे धाव
धाव वेगे
पाहू नको मागे...
(काव्यांश)

साहस

कसे तुला ना कळले
नाही मलाही कळले?
कधी केतकी बनात
पाय चुकून वळले!
अशा केतकी बनात
देऊ नये हाती हात
जरी मादकसा गंध
भिजू नये चांदण्यात
असे चांदणे विकारी
जाऊ नये त्या आहारी
असे किंमत जीवन
त्याची जगाच्या बाजारी
कधी करता येईल
आपल्याला हे साहस?
आणि तोडता येईल
जन्मदात्यांचा विश्‍वास?
नाही तुला जमणार
नाही मला जमणार
धीर होईतोपावेतो
चांदणेच संपणार!

झाड आणि पाखरू (३)

पाखरा पाखरा
कुणासाठी
घरटे इवले
बांधतोस रे?
पिले तुझी
शहाणी होताच
उडून सारी
जातील रे!

भूल

स्वसामर्थ्यावर
झाडाने
केले
वादळांशी दोन हात
......जिंकले!
अल्लड विद्दुल्लतेला
भुलून
कवटाळण्यास
पसरले हात
......संपले!

उशीर

झाली कधीच पिवळी

पाने आशेची कोवळी

नको देऊ आता पाणी

नाही फुलणार कळी

जेव्हा फुलायचे होते

तेव्हा झुलविले तूच

मला हसायचे होते

तेव्हा रडविले तूच

फार उशिरा तू आला

वेड्या, बहर संपला

कळी कोमेजून गेली

मुग्ध सुगंध लोपला

सारा उडेल पाचोळा

नको होऊस तू वारा

तुझी फुंकरही आता

मला वादळाचा मारा!

पिशी!

...आता तुमच्या हातात

बावन्न पत्त्यांचा

एक संच असेल;

दोन रंगी-

वास्तवदर्शी काळा

स्वप्नील गुलाबी....

रंगांच्या भानगडीत पडू नका;

पिसत राहा

अगदी पिसे लागेपर्यंत

कारण,

त्यातच असेल

तुमची पिशी हटविणारा

हुकमी एक्का...

सापडला तर बेहत्तर

नाहीतर बोंबलत बसा

गुढीपाडव्यापासून

थेट होळीपर्यंत!

(काव्यांश)

प्रेम कुणावरही करू नये!

आपण आपलं मस्तीत जगावं
हॉटेलात जावं.. खावं - प्यावं...
पोरींचं बिल उगाच भरू नये;
प्रेम कुणावरही करू नये!
प्रेम म्हणजे
एक अजब गेम असते
जिच्यासाठी आपण धडपडतो
...तडफडतो
ती चक्क
दुसऱ्याची डेम असते
सत्य ध्यानी आल्यावर
फुक्कटचं झुरू नये;
प्रेम कुणावर करू नये!
म्हणे-
प्रेम म्हणजे
एक पवित्र नातं असतं!
अहो, कसचं काय!
प्रेम म्हणजे
एक विचित्र जातं असतं...
दळणारं आंधळं
दळदळ दळत असतं
आणि पीठ मात्र
भलतचं कुत्र खात असतं
आपण दळलेल्या पिठावर
ऐऱ्यागैऱ्याने चरू नये;
म्हणून आपणच
प्रेम कुणावर करू नये!
चेहऱ्यावरचं चांदणं तिच्या
कितीही दुधाळ असलं,
गुलुगुलू बोलणं तिचं
कितीही मधाळ असलं,
तरी...
शहाण्यानं मधमाशी
हातात धरू नये;
प्रेम कुणावरही करू नये!

कळले!

निघालो तेव्हा होता
सूर्य माझ्या पाठीशी
किरणे आल्हादक
आशादायी...
पोचलो तेव्हा कळले
सूर्यही मावळतो!

अखेर

ज्याच्यासाठी

केला होता अट्‌टहास

त्यानेच लावला

गळ्याला घट्‌ट फास

श्‍वासात होता केवळ

ज्याचा ध्यास

त्यानेच रोखला

अखेर माझा श्‍वास!

कशासाठी?

बोलता-चालता येत नाही...

झाडे

जगतात कशासाठी?

बहुधा,

त्यांच्याभोवती

किलबिलणाऱ्या

पाखरांसाठी...!

घर

ताडांच्या-माडांच्या

चंदनी खोडांच्या

गर्दीत नसले

तरी

झाडाझुडपांच्या

रापलेल्या दगडांच्या

सहवासात असावे

आपले घर

त्या घरात

दरवळत राहावा

रानकोवळ्या

सोनपिवळ्या

रानफुलांचा

सुगंधी स्वर...!

जाताना...

फुलापासून दुर्मिळ
जाताना थोडे दूर
का भरून आला?
आला माझा ऊर...

पाकळ्यांतील केसरांनी
झेलले रक्तकण माझे
लाल-गुलाबी ते गंधाचे
फुलावर सुंदर ओझे
ऐन ग्रीष्मात का आला
डोळ्यांना माझ्या पूर
का भरून आला?
आला माझा ऊर...

नाही!

तुझे बांधलेले केस

माझ्या भविष्याला फास

सोड आता ते मोकळे

माझा कोंडला गं श्‍वास

तुझे मिटलेले ओठ

माझ्या भिजल्या पापण्या

किती घेशील अजून

माझ्या प्रेमाच्या चाचण्या?

तोड बंधने तू सारी

जोड बंधने ही न्यारी

चल अबोध धुक्‍यात

घेऊ गगनभरारी

मला म्हणालीस काही

काय म्हणालीस- "नाही'...!

एका शब्दानेच तुझ्या

धुके विरून गं जाई

कळी...

हळुवार फुंकर घालत
मी पाकळी पाकळी
उलगडत जातो...
कळी खुलते
मनमोकळी होते
अन्‌ अलगद मला
पाकळ्यांत मिटून घेते